Muzeum Stanisława Staszica

Siedzibą muzeum jest dawny dom rodziny Stasziców – prawdopodobne miejsce urodzenia tego znanego pilanina. Dom wraz z zabudowaniami gospodarczymi i gruntami należał do folwarku Stasziców. Po opuszczeniu miasta przez tę rodzinę (w końcu XVIII w.) nieruchomość należała kolejno do różnych właścicieli. Do 1945 roku z zabudowań folwarku przetrwał tylko dom mieszkalny, mocno uszkodzony w czasie walk o miasto. Dzięki działaniom oddanych miastu obywateli budynek został odbudowany i od 1951 roku mieści muzeum bibliograficzne. Obecnie Muzeum Stanisława Staszica jest samodzielną jednostką organizacyjną Gminy Piła.

W swoich zbiorach muzeum posiada rękopisy Staszica (listy i inne dokumenty), pierwodruki jego dzieł, bogate materiały ikonograficzne (portrety, widoki, sceny historyczne, medale). Wystawa stała ukazuje życie i dokonania sławnego pilanina: jego młodość i podróże, prace w Warszawskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, oryginalne prace literackie i tłumaczenia, działalność publiczną w rządzie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz testament.

W miesiącach letnich dodatkowo pokazywana jest wystawa okresowa Pod znakiem Staszica, która dokumentuje różne formy obecności Staszica w pamięci zbiorowej Polaków w XIX i XX wieku: publikacje, dokumenty życia społecznego, materiały ikonograficzne, pamiątki po stowarzyszeniach i instytucjach noszących jego imię. W muzeum organizowane są również wystawy czasowe z zakresu historii i sztuki współczesnej.

W miesiącu maju organizowana jest od kilku lat cyklicznie Pilska Noc Muzeów, kiedy to pilskie muzea są otwarte dla zwiedzających do późnych godzin nocnych. W trakcie tej imprezy kulturalnej organizowane są także rekonstrukcje bitew prowadzone przez Stowarzyszenie Przedmoście Piła