W powiecie pilskim kwitnie życie kulturalne i społeczne. Działają tu liczne zespoły, organizowane są ciekawe imprezy o zasięgu lokalnym, regionalnym, ogólnopolskim i międzynardowym.
Ważną rolę odgrywają domy kultury, placówki tętniące życiem przez cały rok. Posiadają one bardzo dobrą bazę i wyposażenie. W Pile, Kaczorach, Ujściu, Wyrzysku, Łobżenicy i Wysokiej są duże sale widowiskowe i amfiteatry oraz pomieszczenia w których działają liczne kółka zainteresowań i organizowane są różne formy spędzania wolnego czasu.
Powiat szczyci się nowym, pięknym i funkcjonalnym obiektem Młodzieżowego Domu Kultury, który jest wspólną inwestycją powiatu i miasta. Mieści się w nim również Biuro Wystaw Artystycznych i Usług Plastycznych.
Młodzieżowy Dom Kultury „Iskra” w Pile jest jedyną tego typu placówką oświatową w powiecie. Do jego zadań należy rozwijanie różnorodnych zainteresowań oraz organizacja imprez masowych – konkursów i przeglądów artystycznych - dla dzieci i młodzieży. Uczestnikami zajęć plastycznych, muzycznych teatralnych i recytatorskich są dzieci i młodzież w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Biuro Wystaw Artystycznych i Usług Plastycznych funkcjonuje od 1977 roku. Jest jedyną profesjonalną placówką wystawienniczą upowszechniającą sztukę współczesną w Pile i Powiecie Pilskim. Swój program realizuje w oparciu o dwa obszary - upowszechnia i promocji twórczości artystycznej oraz edukacji kulturalnej. BWAiUP organizuje wystawy plastyczne, fotograficzne, zbiorowe i indywidualne, którym towarzyszą wernisaże i spotkania autorskie z twórcami. Współpracuje z innymi galeriami sztuki w zakresie wymiany oferty wystawienniczej w kraju i za granicą. Corocznie odbywa się prezentacja najnowszego dorobku twórczego pilskiego środowiska plastycznego (Salon Pilski) oraz organizowany jest plener artystyczny skierowany do profesjonalnego środowiska twórczego, a jego regulaminowe darowizny wzbogacają zbiory własne Galerii.
Ważną placówką jest również Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Pantaleona Szumana w Pile, która ma 9 filii, a w zbiorach posiada ponad 300 tys. woluminów książek, czasopism oraz audiobooki. Biblioteka organizuje imprezy inspirujące do aktywnego uczestnictwa w kulturze, m.in. Nadnoteckie Dni Literatury, Dyskusyjny Klub Książki dla Dorosłych „Po słowach”, Dni Literatury dla Dzieci i Młodzieży w Pile, „Książka do zjedzenia”, „Książka jest O.K!”, „Otwórz Oczy”, „Przystanek Piła i okolice”, działania interdyscyplinarne w ramach Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej „Cała Polska czyta dzieciom” oraz zajęcia dla dzieci i rodziców.
Sport jest bardzo ważną dziedziną życia w powiecie pilskim. Działają tu liczne kluby, organizowane są zawody o randze krajowej, a nawet światowej. Sprzyjają temu doskonałe warunki do uprawiania niektórych dyscyplin, a także coraz nowocześniejsza baza obiektów sportowych.
W powiecie działają kluby i sekcje wielu sportowych dyscyplin. Istotnym elementem sportowego współzawodnictwa są prężnie działające uczniowskie kluby sportowe oraz ludowe zespoły sportowe.
Masowemu uprawianiu sportu w powiecie pilskim sprzyja coraz lepsza baza. Odwiedzając te strony można do woli oddawać się różnym formom aktywnego wypoczynku.
Nowoczesne obiekty spotkamy także w innych miejscowościach. Każde miasto i gmina powiatu posiada kameralny stadion, halę sportowo-widowiskową, korty.