Uważaj na sprzedaż bezpośrednią

Każdego roku tysiące osób zostaje pokrzywdzonych na skutek nieuczciwych praktyk związanych ze sprzedażą bezpośrednią. Coraz częściej słyszymy o popełnianiu oszustw, zwłaszcza na szkodę osób w podeszłym wieku lub nieporadnych życiowo, które zakupiły przedmioty za kwoty znacznie przekraczające ich wartość. Bezpłatna kawa, poczęstunek, sprzedawcy przebrani w lekarskie fartuchy, „ostatnia okazja”  – to przykłady manipulacji wykorzystywanych przez przedsiębiorców sprzedaży bezpośredniej.

Sprzedaż bezpośrednia może mieć miejsce m.in. podczas wizyty akwizytora w domu konsumenta ale też na pokazach w restauracji, podczas wycieczek do miejsc kultu religijnego, w sanatorium itp. Zawierając umowę poza lokalem przedsiębiorcy konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni (wystarczy wysłać oświadczenie pocztą). Obowiązkiem przedsiębiorcy jest m.in. poinformowanie o tym prawie konsumenta i wręczenie mu formularza ułatwiającego rezygnację z transakcji. 

Wśród najczęściej stosowanych praktyk związanych ze sprzedażą bezpośrednią jest ukrywanie handlowego celu działań.  Przykładem jest zapraszanie do udziału w warsztatach kulinarnych, występach gwiazd, bezpłatnych badaniach i zabiegach, bez podawania informacji, że na spotkaniu będzie prowadzona sprzedaż np. naczyń do gotowania, sprzętu paramedycznego. Zgodnie z prawem, każdy przedsiębiorca składający ofertę handlową ma obowiązek poinformować konsumenta o zamiarze zawarcia umowy. Wprowadzanie w błąd a nawet niedoinformowanie potencjalnych klientów jest uznawane za niezgodną z prawem, nieuczciwą praktykę rynkową, a nawet przestępstwo oszustwa. 

Jeśli zostałeś oszukany i chcesz, aby sprawca przestępstwa był ścigany i poniósł odpowiedzialność, zawsze o pomoc możesz zwrócić się do prokuratury lub policji. Oszustwo to przestępstwo polegające na tym, że sprawca w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania podejmowanego działania. Zawiadomienie można złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu. Pokrzywdzony ma prawo dostarczenia prokuratorowi lub policji wszelkich informacji o przestępstwie, jego okolicznościach, sprawcach i skutkach. Do zawiadomienia można dołączyć dokumentację związaną z zakupem, np. rachunek, paragon, umowę sprzedaży itp. 

Kolejnym przykładem nieuczciwych działań jest utrudnianie konsumentom skorzystania z prawa do odstąpienia od umowy poprzez zastrzeganie kar za rezygnację z zakupu towaru. Tymczasem zgodnie z przepisami, za odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy nie można pobierać żadnych opłat. Niezgodne z prawem jest także zastrzeganie, że zwracany towar powinien być osobiście dostarczony do siedziby przedsiębiorcy, ponieważ konsument ma prawo sam wybrać sposób zwrotu towaru przedsiębiorcy.  

W celu zwrócenia uwagi na powyższe problemy, 17 października obchodzony jest w Polsce, jako dzień sprzedaży bezpośredniej.

Aleksandra Pęska

Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Pile