Komunikat o zagrożeniu afrykańskim pomorem świń (ASF). Jak się przed nim bronić?

W związku z ogniskami afrykańskiego wirusa pomoru świń (ASF), które już odnotowano w kraju, Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał komunikat o sposobie postępowania, by jak najbardziej zmniejszyć ryzyko jego rozprzestrzeniania. 

Warto wiedzieć, że ASF jest wirusową chorobą zakaźną i zaraźliwą, atakująca wyłącznie świnie i dziki. Od 2014 r. do 9 lutego 2018 r. w naszym kraju stwierdzono: 107 ognisk u świń i 1267 przypadków u dzików (w tym 2018 r. 3 ogniska u świń i 363 przypadki u dzików).
Wirus ASF jest niechorobotwórczy dla ludzi i innych gatunków zwierząt. Chorych zwierząt nie można wyleczyć. Jedyną metodą zwalczania choroby jest zabicie i utylizacja chorych i podejrzanych o zachorowanie świń. Wirus jest bardzo odporny na czynniki środowiskowe, np. w zakopanych zwłokach przeżywa 280 dni, dlatego tak trudno go zwalczyć.

CO ZROBIĆ? Posiadacz zwierząt, w przypadku stwierdzenia objawów ASF, jest zobowiązany do natychmiastowego zgłoszenia podejrzenia Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii bezpośrednio albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub miejscowo organu samorządu terytorialnego tj. wójta, burmistrza (jest to obowiązek ustawowy obwarowany sankcją karną). Ponadto należy zgłaszać każdy przypadek padłego dzika.
Za świnie padłe lub poddane ubojowi w wyniku choroby, właścicielowi zwierząt przysługuje pełne odszkodowanie z budżetu państwa w wysokości wartości rynkowej zwierząt.
Najczęstszą przyczyną zakażenia świń jest bezpośredni kontakt za zwierzętami zakażonymi lub zakażonymi odpadkami żywnościowymi; za pośrednictwem osób odwiedzających gospodarstwo lub zakażonej paszy, wody, słomy czy narzędzi. Wirus nie przenosi się w powietrzu.

Objawy kliniczne u dzików/świń:
1.Zwiększone padnięcia (w ciągu kilku/kilkunastu dni po zakażeniu chore świnie/dziki padają).  
2.Gorączka, osłabienie, utrata apetytu, zaburzenia w poruszaniu się, utrata orientacji, ograniczony odruch ucieczki.
3.Problemy w oddychaniu, pienisty lub krwisty wypływ z nosa.
4.Sinica skóry, uszu, boków brzucha, wybroczyny na skórze.
5.Biegunka z domieszką krwi, wymioty.
Nie wszystkie objawy pojawiają się jednocześnie!

Najczęstsze przyczyny ognisk ASF w Polsce:
1. Nielegalny handel chorymi świniami.
2. Wprowadzenie do gospodarstwa tkanek (tusz) dzików lub świń zanieczyszczonych wirusem ASF (masarze – właścicielami chlewni).
3. Bezpośredni kontakt między ludźmi i sprzętem z gospodarstw zanieczyszczonych wirusem a gospodarstwami wolnymi od tej choroby.
4. Zanieczyszczona ASF słoma.
5. Bezpośredni kontakt świń z dzikami lub ich odchodami.

Bioasekuracja:
Zasady konieczne do przestrzegania przez producentów i hodowców świń:
1.Zakaz wprowadzania do chlewni świń z nieznanych źródeł.
2.Ogrodzenie chlewni uniemożliwiające jakikolwiek kontakt świń z innymi zwierzętami, w szczególności dzikami.
3.Zakaz wchodzenia na teren gospodarstwa osób postronnych.
4.Zakaz wjazdu na teren gospodarstwa wszelkich pojazdów, a szczególnie samochodów zakładów mięsnych oraz firm utylizacyjnych
5. Obowiązkowa zmiana odzieży ochronnej przed wejściem do pomieszczeń ze zwierzętami.
6. Bezwzględny zakaz stosowania tzw. „zlewek”.
7. Zakaz wprowadzania na teren gospodarstwa upolowanych/padłych dzików lub wyposażenia służącego do polowań na dziki.
8. Zakaz wykorzystywania słomy lub zielonki zebranych z pól, na których przebywają dziki.
9. Zrezygnowanie z uczestnictwa w polowaniach na dziki przez właścicieli i pracowników chlewni.
10. Utrzymywanie świń w zamkniętych pomieszczeniach i dbałość o to, aby w oknach były zamontowane siatki ochronne; chroniące przed wrzuceniem do chlewni materiału zakaźnego.

Jak zabezpieczać się przed ASF ?  
1. Nie kupuj świń niewiadomego pochodzenia.
2. Zabezpiecz świnie przed kontaktem z dzikami.
3. Nie karm świń odpadkami kuchennymi.
4. Pasze zabezpieczaj przed dostępem zwierząt wolnożyjących.
5. Wyłóż maty nasączone środkiem dezynfekcyjnym przed wjazdem i wyjazdem z gospodarstwa, a także przed wejściem do pomieszczeń w których trzymane są świnie.
6. Nie pozwól, by wchodziły osoby postronne.
7. Zakładaj oddzielny strój i pozostawiaj go w chlewni.
8. Pamiętaj o utrzymaniu czystości i dezynfekcji.
9. Rejestracja w bazie ARiMR i zgłaszanie przemieszczeń do 7 dni od zdarzenia.
10.Obserwuj stan zdrowia świń.